Κάλεσμα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για ισχυρή προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους όταν ταξιδεύουν με αεροπλάνο απευθύνουν το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία, η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Επιβατών και η Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα Ηλικιωμένων. Ο πρόεδρος της Ε.Σ.Α.μεΑ. και του EDF Ιωάννης Βαρδακαστάνης υπενθύμισε ότι ο Κανονισμός για τους επιβάτες των αεροπορικών μεταφορών με αναπηρία είναι στην πραγματικότητα ο πρώτος ειδικός Κανονισμός για τα άτομα με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και τις οικογένειές τους που εγκρίθηκε ποτέ από την ΕΕ:
«Ο Κανονισμός αυτός άνοιξε το δρόμο για περισσότερη προσβασιμότητα στα αεροπορικά ταξίδια. Μετά από αυτό ακολούθησαν άλλες ρυθμίσεις που προωθούν τα δικαιώματα των επιβατών με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις σε διαφορετικά μέσα μεταφοράς. Το EDF εργάστηκε πάνω σε αυτόν τον Κανονισμό από την αρχή και παρακολούθησε στενά την επιβολή και την εφαρμογή του.
Μπορούμε να πούμε ότι πράγματι αυτή η νομοθεσία έκανε τις μεταφορές πιο προσιτές και διασφάλισε τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις, είναι όμως καιρός να προχωρήσουμε στην πλήρη διασφάλισή τους, για να εισαχθούν ισχυρές εγγυήσεις για την τήρησή τους από τις αεροπορικές εταιρίες και από τις ρυθμιστικές και εποπτεύουσες αρχές αυτών, με άμεση συμμετοχή και εποπτεία των οργανώσεων των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους».
Το κοινό κάλεσμα:
Αγαπητή Επίτροπε για τις Μεταφορές Vălean,
Αγαπητή Επίτροπε για την Ισότητα Dalli,
Οι κάτωθι υπογράφοντες ευρωπαϊκοί οργανισμοί που εκπροσωπούν επιβάτες, άτομα με αναπηρία και άτομα ηλικίας 50+ καλούν από κοινού την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συμπεριλάβει την αναθεώρηση του Κανονισμού 1107/2006 για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα όταν ταξιδεύουν αεροπορικώς ως μέρος της επερχόμενης πρότασης για επικαιροποίηση του νομοθετικού πλαισίου για τα δικαιώματα των επιβατών.
Από την έκδοσή του πριν από 17 χρόνια, ο κανονισμός 1107/2006 πέτυχε να θεσπίσει βασικά δικαιώματα όπως η μη διάκριση στην πρόσβαση στις μεταφορές, η δωρεάν βοήθεια και το προσβάσιμο σύστημα πληροφοριών ταξιδιού και καταγγελιών.
Ωστόσο, τα αεροπορικά ταξίδια εξακολουθούν να είναι με διαφορά ο τρόπος μεταφοράς στον οποίο τα άτομα με αναπηρία αντιμετωπίζουν τις περισσότερες δυσκολίες και παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων: σε σύγκριση με τα μέσα μεταφοράς που καλύπτονται από τη νομοθεσία της ΕΕ, καθώς ο ισχύων κανονισμός για την προστασία των δικαιωμάτων των επιβατών που ταξιδεύουν αεροπορικώς έχει σοβαρές ελλείψεις όταν πρόκειται για τις ευθύνες των μεταφορέων και των εταιρειών έναντι των επιβατών με αναπηρία.
Τα εναπομένοντα νομοθετικά κενά εξακολουθούν να επιτρέπουν τη διάκριση των ατόμων με αναπηρία όταν ταξιδεύουν αεροπορικώς:
- Οι ποικίλοι και αδιαφανείς «κανόνες ασφαλείας», καθώς και οι ασαφείς απαιτήσεις για εξοπλισμό κινητικότητας και βοηθητικές συσκευές που εφαρμόζουν οι μεταφορείς, οδηγούν σε αυθαίρετες περιπτώσεις άρνησης επιβίβασης ατόμων με αναπηρία.
- Οι επιβάτες που καλούνται από τις αεροπορικές εταιρείες να ταξιδέψουν με συνοδό πρέπει να πληρώσουν για το επιπλέον εισιτήριο.
- Συνηθισμένες είναι οι βλάβες και οι καταστροφές βοηθητικού εξοπλισμού, για τις οποίες δεν υπάρχει πλήρης αποζημίωση.
- Περιπτώσεις βοήθειας που δεν πληρούν τα ελάχιστα πρότυπα ποιότητας (π.χ. κατάλληλη εκπαίδευση, επαρκής εξοπλισμός, εξατομίκευση υπηρεσιών) ή ακόμη και εμφάνιση, όχι μόνο υπονομεύουν το δικαίωμα των πολιτών με αναπηρία να ταξιδεύουν ανεξάρτητοι, αλλά μπορεί να προκαλέσουν μέχρι και χαμένες πτήσεις ή και σωματικές βλάβες.
- Αυτή η κατάσταση έρχεται σε σαφή αντίφαση με το άρθρο 3 του Κανονισμού 1107/2006 που προσφέρει το δικαίωμα στο ταξίδι καθώς και με το άρθρο 9 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (UNCRPD), που υποχρεώνει τα κράτη μέρη, εκ των οποίων η ΕΕ και τα κράτη μέλη της, να διασφαλίζουν πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στις μεταφορές σε ίση βάση με τους άλλους.
Για να αντιμετωπιστεί αυτό, καλείται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναθεωρήσει τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1107/2006 προκειμένου:
- Να εξαλειφθούν όλες οι περιπτώσεις άρνησης επιβίβασης.
- Να θεσπιστεί άμεση αποζημίωση εάν ένας αερομεταφορέας εξακολουθεί να αρνείται την επιβίβαση.
- Να ισχύει παροχή επιπλέον εισιτηρίου δωρεάν για τον επιβάτη που υποχρεούται να ταξιδέψει συνοδευόμενος.
- Να παρέχεται ποιοτική βοήθεια τόσο στο αεροδρόμιο όσο και στο αεροπλάνο.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει επίσης να καθορίσει την πλήρη ευθύνη των εταιρειών για κατεστραμμένο και χαμένο εξοπλισμό κινητικότητας – εξοπλισμός που συχνά κοστίζει δεκάδες χιλιάδες ευρώ και που σύμφωνα με τον ισχύοντα κανονισμό ταξινομείται μόνο ως αποσκευές.
Οι μελέτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εφαρμογή του κανονισμού 1107/2006 αναγνωρίζουν ήδη τις περισσότερες από αυτές τις ελλείψεις, ορισμένες από τις οποίες δεν υπάρχουν στη νομοθεσία για τα δικαιώματα των επιβατών που καλύπτει άλλους τρόπους μεταφοράς. Για παράδειγμα, οι κανονισμοί σιδηροδρόμων, λεωφορείων / πούλμαν και πλωτών μεταφορών περιέχουν ήδη διατάξεις για δωρεάν εισιτήριο για το άτομο που συνοδεύει άτομο με αναπηρία και την πλήρη ευθύνη των μεταφορέων για χαλασμένο και κατεστραμμένο εξοπλισμό κινητικότητας.
Επομένως, λαμβάνοντας υπόψη ότι τα 17 χρόνια σε ισχύ ήταν αρκετά για να δούμε τις επιπτώσεις των κενών του κανονισμού 1107/2006 και ότι οι κανονισμοί για τα δικαιώματα των επιβατών για άλλους τρόπους μεταφοράς έχουν ήδη ενημερωθεί, θεωρούμε ότι η αναθεώρηση των δικαιωμάτων των επιβατών αεροπορικών μεταφορών για τα άτομα με αναπηρία είναι το επόμενο λογικό βήμα και ότι η επικείμενη πρόταση της Επιτροπής στον τομέα αυτό, που αναμένεται στα μέσα του 2023, αποτελεί την ευκαιρία να αντιμετωπιστεί αυτό το ζήτημα που εκκρεμεί.
Αν και αναγνωρίζουμε το σκεπτικό και τη συνάφεια των άλλων θεμάτων που έθεσε η Επιτροπή κατά τη διαδικασία διαβούλευσης και χαιρετίζουμε τα κατάλληλα μέτρα από αυτή την οπτική, θεωρούμε επίσης ότι οποιοδήποτε μέτρο που αποσκοπεί στη βελτίωση με ουσιαστικό τρόπο του δικαιώματος στο ταξίδι για τα άτομα με αναπηρία θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις ανησυχίες που περιγράφονται στην παρούσα επιστολή.
Ελπίζουμε ειλικρινά να λάβετε όλα τα διαθέσιμα μέτρα στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων σας για να διασφαλίσετε ίσα δικαιώματα στις πτήσεις για τα άτομα με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα και να θέσετε τέλος στις διακρίσεις. Οι υπογράφοντες αυτής της επιστολής θεωρούν σημαντικό τα συμφέροντα όλων των επιβατών να λαμβάνονται υπόψη όσο το δυνατόν εξίσου.
Ευρωπαϊκό Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία
Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Επιβατών
Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα Ηλικιωμένων