Γράφει για το Healthweb ο κ. Αντώνης Δημόπουλος, πρώην Γενικός Γραμματέας του υπ.Υγείας
Θέλοντας να τονίσει την επιστροφή στην ευνομία η νέα κυβέρνηση υπερεβαλλε στον αγώνα εναντίον του καπνίσματος (παράλληλά με το άσυλο και τα Εξάρχεια) δίνοντας του ακραία συμβολική σημασία .Είναι προφανές ότι μεγάλο μέρος της αστυνομίας θα πρέπει να απασχοληθεί, για πρώτη φορά , με την επιτήρηση και τον αυστηρό έλεγχο στον συγκεκριμένο τομέα καθώς όλοι οι άλλοι μηχανισμοί (Σευπ ,δημοτική αστυνομία ,περιφέρεια, Λιμενικό ) έχουν αποδειχθεί μέχρι σήμερα ανεπαρκείς .
Όμως είναι αυτή η πρακτική η καλύτερη δυνατή ;
Μήπως μια σταδιακή και συστηματική προσπάθεια ,μιας ισορροπημένης εφαρμογής του μέτρου ταυτόχρονα με την επανέναρξη της ενημέρωσης στα σχολεία , μέσα από εκτεταμένα και πιο σφαιρικά -και όχι μονοθεματικα -προγράμματα ενημέρωσης και υποστήριξης πρέπει να υλοποιηθούν ταυτόχρονα ? Προηγούμενες εμπειρίες υπήρξαν εξαιρετικά ενθαρρυντικές αλλά ασυνεχείς ( πχ Κοινωνικό σχολείο με δέσμη τέτοιων παρεμβάσεων, 2014) Η συνεργασία των δυο υπουργείων πρέπει να είναι διαρκής και ουσιαστική και με ευρύτητα θεμάτων Δ. Υγείας , με σταθερή χρηματοδότηση ,κατάλληλους εκπαιδευτές και ένα επιχειρησιακό κοινό σχέδιο . Φοβάμαι ότι η τωρινή βιασύνη και σπουδή του Υπουργείου Παιδείας είναι απροπαράσκευη και θα εξαντληθεί σε ευκαιριακή δημιουργία εντυπώσεων χωρίς συστηματική συνεργασία με το χώρο της Υγείας
Συμφωνώ πλήρως με το μέτρο της απόλυτης απαγόρευσης στα νοσοκομεία και στις δημόσιες υπηρεσίες άμεσα γιατί εκεί δίνεται το στίγμα της προσπάθειας σε όλους τους πολίτες. Ωστόσο νομίζω ότι στους άλλους χώρους περισσότερη μετριοπάθεια σε μια πρώτη περίοδο προσαρμογής στα πρόστιμα είναι προτιμότερη , ειδικά όταν οι μηχανισμοί εποπτείας είναι ακόμα ασυντόνιστοι και η Αστυνομία που θα εμπλακεί πρώτη φορά -και θα κάνει την διαφορά -ανενημέρωτη . Μια καλύτερη επίσης προετοιμασία των υποστηρικτικών χώρων ( τα 48 υπολειτουργούντα ιατρεία διακοπής των Νοσοκομείων τα ελάχιστα κέντρα υγείας που το κάνουν συστηματικά , η τηλεφωνική γραμμή ενημέρωσης και στήριξης κλπ. )είναι απαραίτητη
Ταυτόχρονα είναι καίρια η ενεργοποίηση και καθοδήγηση, με ενημερωτικό υλικό εποπτικά μέσα και εκπαιδευμένους επαγγελματίες , των τοπικών κοινωνιών και η εμπλοκή της αυτοδιοίκησης – λαμπρό παράδειγμα ο δήμος Τρικάλων -που έχουν δυνατότητα πειθούς πολύ καλυτέρα στις περιοχές τους . Είναι σημαντικό η προσπάθεια αυτή να μην πάρει τιμητικό και κατασταλτικό χαρακτήρα αλλά ελεύθερης επιλογής της απεξάρτησης και της ενεργού στάσης απέναντι στην υγεία του καθενός
Τέλος είναι εποικοδομητική και ίσως καταλυτική η προσπάθεια συνεννόησης και σύγκλισης με τους εμπλεκομένους επαγγελματίες (εστιάτορες ,καφετέριες, βραδινά κέντρα ψυχαγωγίας κλπ.), όπου απασχολούνται περί τις εξακόσιες χιλιάδες υπάλληλοι, για να αποφευχθεί ένας νέος κλεφτοπόλεμος .
Το σημαντικό -και δύσκολο -είναι να πάρει εμπρός εκείνη η μηχανή που παρέλυσε αρκετά χρόνια τώρα και αφορά την δημοσία υγεία ,την εκπαίδευση και διαπαιδαγώγηση ,την διαμόρφωση μιας ενεργητικής κουλτούρας πέρα από τις εξαρτήσεις και την ασθένεια . Ένα διεθνές αίτημα της εποχής ,μια καθοριστική στροφή από την επικράτεια της νοσοκεντρικης εμμονής ,της υπερβολής στα φάρμακα και τις διαγνωστικές εξετάσεις σε μια χώρα που ακόμα δεν έχει βρει τον βηματισμό της στην πρωτοβάθμια φροντίδα .Ο ορίζοντας της νέας δημόσιας υγείας που περιλαμβάνει πέρα από τις εξαρτήσεις όπως το κάπνισμα και το αλκοόλ ,μια άλλη στάση απέναντι στους παράγοντες κινδύνου ,με διατροφή ,άσκηση κλπ. έχει ήδη αρχίσει να γίνεται κομμάτι μιας νέας κουλτούρας σε πολύ κόσμο
Ο μονοθεματικός τιμωρητισμός μπορεί να έχει άμεσα αποτελέσματα και πολιτικά οφέλη αλλά η μάθηση ,η άσκηση και η αυτοπειθαρχία μέσα από την πειθώ έχει μεγαλύτερη διάρκεια και μονιμότερες συμπεριφορές .