Η συνεξάρτηση (‘codependence’) αναφέρεται σε ένα πρότυπο συμπεριφοράς που τείνει να προτεραιοποιεί τις ανάγκες των άλλων, έναντι των προσωπικών αναγκών και επιθυμιών. Μπορούμε να σκεφτούμε το περιεχόμενό της ως μιας μορφής υποστήριξη που είναι, ωστόσο, τόσο ακραία που γίνεται ανθυγιεινή. Εάν η άνω περιγραφή σας θυμίζει δικά σας μοντέλα συμπεριφοράς και σύνδεσης, όσα ακολουθούν μπορεί να σας φανούν χρήσιμα.
Αρχικά, να πούμε ότι η διαφορά μεταξύ υγιών και υποστηρικτικών συμπεριφορών ή σχέσεων και συνεξαρτώμενων συμπεριφορών ή σχεσιακών μοτίβων μπορεί, μερικές φορές, να είναι θολή. Σε τελική ανάλυση, είναι φυσιολογικό να θέλετε να βοηθήσετε τον σύντροφό σας, ειδικά αν περνά δύσκολα. Όμως, η συνεξαρτώμενη συμπεριφορά είναι κάτι πέραν από την παροχή στήριξης και βοήθειας. Πρόκειται για μια συμπεριφορά που επιδιώκει να κατευθύνει ή να ελέγξει τη συμπεριφορά ή τη διάθεση κάποιου άλλου, σύμφωνα με την Katherine Fabrizio, αδειοδοτημένη σύμβουλο στο Raleigh της Βόρειας Καρολίνας. «Πηδάς στη θέση του οδηγού της ζωής τους αντί να παραμένεις επιβάτης», εξηγεί.
Ίσως δεν είναι η πρόθεσή σας να ελέγξετε τον άλλον, αλλά με την πάροδο του χρόνου, ο σύντροφός σας μπορεί να εξαρτάται από τη βοήθειά σας και να κάνει λιγότερα για τον εαυτό του. Με τη σειρά σας, μπορεί να βιώνετε το αίσθημα του ανεκπλήρωτου, εξαιτίας των ακραίων παραχωρήσεων που κάνετε για τους άλλους. Η Έλεν Μπίρος, μια αδειοδοτημένη κλινική κοινωνική λειτουργός στο Suwanee της Georgia, εξηγεί ότι οι συνεξαρτώμενες συμπεριφορές συνήθως έχουν τις ρίζες τους στην παιδική ηλικία. Τα μοτίβα που μαθαίνετε από τους γονείς σας, τα επαναλαμβάνετε, συνήθως, ξανά και ξανά στις ενήλικες σχέσεις, εώς ότου αποφασίσετε να τα σταματήσετε. Αλλά είναι δύσκολο να σπάσετε ένα μοτίβο προτού το παρατηρήσετε.
Ρωτήστε, λοιπόν, τον εαυτό σας:
Έχετε την τάση να έλκεστε από άτομα που χρειάζονται πολλή βοήθεια;
Δυσκολεύεστε να ζητήσετε βοήθεια από τον σύντροφό σας ή τους σημαντικούς σας άλλους;
Σύμφωνα με την Μπίρος, τα άτομα που ακολουθούν αυτό το μοντέλο σύνδεσης και συμπεριφοράς, τείνουν να βασίζονται στην επικύρωση που έρχεται από άλλους αντί της αυτο-επικύρωσης. Ως εκ τούτου, είναι πιθανό, αυτές οι τάσεις που έχετε για αυτοθυσία να σας “βοηθούν” να αισθάνεστε πιο κοντά στον σύντροφό σας, ενώ όταν δεν κάνετε πράγματα γι’ αυτούς, μπορεί να νιώθετε άβολα, να χάνετε την αίσθηση του σκοπού ή να αισθάνεστε χαμηλότερη αυτοεκτίμηση. Η απλή αναγνώριση αυτών των προτύπων είναι το κλειδί για την αντιμετώπισή τους.