Covid-19: Παρά το γεγονός ότι όλοι θέλουν το 2023 να είναι η χρονιά που θα “επιστρέψουμε στην κανονικότητα”, η πανδημία COVID-19 είναι ακόμη μαζί μας και με τα ανοιχτά σύνορα, την αύξηση των ταξιδιών και την εμφάνιση νέων παραλλαγών, οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων αντιμετωπίζουν περαιτέρω προκλήσεις για να αποφασίσουν ποιες πολιτικές θα εφαρμόσουν και πότε, μπροστά σε ένα αβέβαιο μέλλον. Τις πρώτες ημέρες της πανδημίας, ήταν από πολλές απόψεις ευκολότερο να γνωρίζουμε τι πρέπει να κάνουμε – να προσπαθήσουμε και να προστατεύσουμε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους από τη μόλυνση. Τώρα, τα πράγματα είναι πολύ πιο περίπλοκα. Η COVID-19 παραμένει μια σημαντική απειλή, αλλά είναι μόνον ένα από τα πολλά σοβαρά ζητήματα δημόσιας υγείας και οικονομίας που διεκδικούν την προσοχή μας.
Καθώς οι επιλογές μας για τη διαχείριση της COVID-19 αυξάνονται, είναι σημαντικό να σκεφτούμε ποιες παρεμβάσεις προσφέρουν την καλύτερη δυνατή χρήση των περιορισμένων πόρων μας, είναι οικονομικά αποδοτικές και επιτρέπουν στην κοινωνία να λειτουργεί όσο το δυνατόν πιο φυσιολογικά. Το να είμαστε δομημένοι, διαφανείς και ειλικρινείς όσον αφορά τους συμβιβασμούς που γίνονται όταν εφαρμόζουμε παρεμβάσεις δημόσιας υγείας είναι σημαντικό όχι μόνο για να διασφαλίσουμε ότι κάνουμε το πιο ωφέλιμο πράγμα για την κοινωνία, αλλά και για να οικοδομήσουμε την εμπιστοσύνη του κοινού. Αυτή η διαφάνεια και η διατήρηση της εμπιστοσύνης είναι ζωτικής σημασίας για μια επιτυχή κοινωνική απάντηση στην COVID-19. Μια προσέγγιση για να σκεφτούμε αυτά τα πολύπλοκα ζητήματα με δομημένο τρόπο είναι η χρήση μοντέλων προσομοίωσης, τα οποία είναι εργαλεία που μας επιτρέπουν να σταθμίσουμε το κόστος και τα οφέλη πολλών εκατοντάδων σεναρίων ταυτόχρονα.
Τι εξετάσαμε;
Στο έγγραφό μας που δημοσιεύθηκε στο The Lancet Regional Health-Western Pacific, μοντελοποιήσαμε 104 πακέτα πολιτικής για την πανδημία που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν στην πολιτεία της Βικτώριας μέχρι τα τέλη του 2023. Τα μοντέλα μας προσδιόρισαν τα οφέλη για την υγεία, το κόστος και τη σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας των διαφόρων μέτρων δημόσιας υγείας και κοινωνικών μέτρων -όπως τα λουκέτα και η αυξημένη χρήση μάσκας- και των διαφόρων σεναρίων εμβολίων, συμπεριλαμβανομένων των ενισχυτικών εμβολίων για όλους ή μόνο για τους ηλικιωμένους. Μοντελοποιήσαμε αυτές τις πολιτικές σε οκτώ πιθανές νέες παραλλαγές που μπορεί να μας επιφέρει ο ιός, δίνοντάς μας σχεδόν 1000 μελλοντικές δυνατότητες προς διερεύνηση. Χρησιμοποιώντας μια προσομοίωση μέσω υπολογιστή που βασίζεται σε πράκτορες, μπορέσαμε να εκτιμήσουμε τις αναμενόμενες λοιμώξεις, τις νοσηλείες, τους θανάτους, τον αντίκτυπο της μακράς COVID, την πίεση στα νοσοκομεία μας και το κόστος για το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης και την κοινωνία της Βικτώριας κατά τη διάρκεια των 12 μηνών από τον Οκτώβριο του 2022 για κάθε σενάριο.
Στη συνέχεια, μπορέσαμε να κατατάξουμε τις επιλογές πολιτικής, για να δούμε ποια ήταν η “καλύτερη” για την ελαχιστοποίηση των ασθενειών και των θανάτων, της επιβάρυνσης των νοσοκομείων και του κόστους τόσο για τον τομέα της υγείας όσο και για την κοινωνία. Και μπορείτε να το δοκιμάσετε και εσείς. Ένα συνοδευτικό διαδικτυακό εργαλείο επιτρέπει στους χρήστες να επιλέγουν εύκολα συγκεκριμένες μελλοντικές παραλλαγές και να αντικατοπτρίζουν διαφορετικές αξιακές προοπτικές για να δουν πώς αυτό αλλάζει τη βέλτιστη πολιτική. Πιστεύουμε ότι πρόκειται για ένα από τα πιο ολοκληρωμένα μοντέλα που έχουν δημοσιευτεί διεθνώς, επειδή λαμβάνει υπόψη τόσο την οξεία όσο και τη μακρά COVID, περιγράφει με λεπτομέρεια τη φθίνουσα ανοσία από τον εμβολιασμό και την προηγούμενη μόλυνση, σταθμίζει τόσο τα οφέλη όσο και το κόστος των πολιτικών και αντιμετωπίζει την πραγματικότητα ότι ο SARS-CoV-2 θα συνεχίσει να εξελίσσεται καθώς η ανοσία μας και οι στρατηγικές καταπολέμησής του θα συνεχίσουν να αλλάζουν.
Τι βρήκαμε; Πρώτον, ανεξάρτητα από την πολιτική που εφαρμόσαμε στο μοντέλο, είδαμε υψηλό αριθμό λοιμώξεων και θανάτων στη Βικτώρια κατά τη διάρκεια της 12μηνης περιόδου σε όλα τα σενάρια μελλοντικών παραλλαγών, με μέσο όρο 4,2 εκατομμύρια λοιμώξεις και 8.100 θανάτους.
Δεύτερον, τα πιο αυστηρά μέτρα δημόσιας υγείας και κοινωνικά μέτρα (έχοντας χαμηλότερα κατώτατα όρια για την ενεργοποίηση πραγμάτων όπως η εργασία από το σπίτι) μείωσαν τις λοιμώξεις, τις νοσηλείες και τους θανάτους κατά περίπου 25% το καθένα και μείωσαν επίσης την επιβάρυνση από τη μακρά COVID. Με μια νέα παραλλαγή υψηλής σοβαρότητας, με χαλαρά μέτρα δημόσιας υγείας παρατηρήθηκαν 14.000 θάνατοι σε διάστημα 12 μηνών σε σύγκριση με 8.600 θανάτους με πιο αυστηρά μέτρα δημόσιας υγείας. Όπως ήταν αναμενόμενο, ωστόσο, ενώ σώζονταν ζωές, η επιβολή περιορισμών -ιδιαίτερα κλειδώματος- συνδέθηκε με μεγαλύτερο οικονομικό κόστος για την κοινωνία.
Τρίτον, μια συνεχιζόμενη στρατηγική εμβολιασμού μείωσε κατά μέσον όρο τους θανάτους κατά σχεδόν 30% σε σύγκριση με τη μη περαιτέρω στρατηγική εμβολιασμού. Ο εμβολιασμός φέρει επίσης το πρόσθετο πλεονέκτημα ότι επιτρέπει λιγότερο χρόνο με περιορισμούς – επομένως, στο μοντέλο μας ο εμβολιασμός συνήθως εξοικονομούσε χρήματα για την κοινωνία, παρά το κόστος που συνδέεται με την αγορά και τη διανομή εμβολίων.
Τέλος, εξετάσαμε τι συμβαίνει όταν αυξάνουμε το συνολικό ποσοστό των ατόμων που φορούν μάσκες ή όταν αυξάνουμε το ποσοστό των ατόμων που φορούν μάσκες και χρησιμοποιούν N95 μόνο κατά τη διάρκεια της έξαρσης της μόλυνσης. Είναι ενδιαφέρον ότι δεν είδαμε μεγάλο κέρδος για την υγεία. Αυτό δεν πρέπει να ερμηνευτεί ως απόδειξη ότι οι μάσκες υψηλής ποιότητας δεν λειτουργούν – λειτουργούν. Αντίθετα, δείχνει ότι αν αυξήσουμε τη χρήση μάσκας αφού έχει ήδη συμβεί ένα κύμα κρουσμάτων, η γάτα έχει βγει από το σακί. Επειδή η μόλυνση θα εξαπλωθεί γρήγορα στα νοικοκυριά, είναι επομένως πολύ αργά για να έχουν οι μάσκες σημαντικό αντίκτυπο.
Σε άλλες μοντελοποιήσεις που πραγματοποιούμε, διαπιστώνουμε ότι αν αυξήσουμε τη χρήση μάσκας συνεχώς σε αντίθεση με τη χρήση μάσκας μόνο κατά τη διάρκεια σοβαρών αιφνιδιασμών, θα δούμε χαμηλότερα ποσοστά λοιμώξεων, νοσηλείας και θανάτων. Συνολικά, όταν εξετάσαμε το κόστος, τις ασθένειες, την πίεση του νοσοκομειακού συστήματος και τους θανάτους, τα χαμηλότερα κατώτατα όρια για την κλιμάκωση των περιορισμών είχαν σταθερά καλύτερες επιδόσεις, παρά τις οικονομικές τους αντισταθμίσεις, σε συνδυασμό με στρατηγικές εμβολιασμού που απευθύνονται σε όλα τα άτομα. Πώς μπορεί αυτό το μοντέλο να μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε την πανδημία; Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι πρόκειται για ένα μοντέλο προσομοίωσης -όχι για μια κρυστάλλινη σφαίρα. Όλα τα μοντέλα έχουν περιορισμούς. Στο δικό μας, για παράδειγμα, επιτρέψαμε να εμφανιστεί μόνο μία νέα παραλλαγή μετά την omicron BA.4/5 και μοντελοποιήσαμε μόνον έναν περιορισμένο αριθμό πολιτικών. Η αλλαγή ή η προσθήκη παρεμβάσεων θα άλλαζε πιθανότατα τα αποτελέσματά μας. Η αξία ενός μοντέλου όπως το δικό μας είναι ότι παρέχει ένα πλαίσιο για τη συστηματική σκέψη της λήψης αποφάσεων σε μια πανδημία, συμπεριλαμβανομένης της σχέσης κόστους-αποτελεσματικότητας, όπου πολλές ανταγωνιστικές προτεραιότητες καθιστούν τη διαδικασία αυτή πολύ περίπλοκη. Ένα τακτικά επικαιροποιημένο μοντέλο που ενσωματώνει τα τελευταία επιστημονικά στοιχεία και αντανακλά τις αξίες της κοινωνίας μας, μπορεί να λειτουργήσει ως ένα κρίσιμο κομμάτι του παζλ που θα μας βοηθήσει να πλοηγηθούμε σε αυτή (και την επόμενη) πανδημία.