Στην διαδικτυακή εκπομπή Opinion Health του healthweb.gr συνομιλούμε με την κυρία Θεοδώρα Ψαλτοπούλου-Παθολόγος, Καθηγήτρια επιδημιολογίας και προληπτικής ιατρικής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) για να μάθουμε αυτή τη στιγμή τι συμβαίνει με τον COVID . Παράλληλα, μας μιλάει για το κόστος των πυρκαγιών για την δημόσια Υγεία και μας δίνει συμβουλές για τον καύσωνα αλλά και τις πυρκαγιές και τους πνιγμούς.
Κυρία Ψαλτοπούλου, θα θέλαμε να μάθουμε από εσάς αυτή τη στιγμή τι συμβαίνει με τον Covid;
Θα έλεγα ότι τα νέα είναι πάρα πολύ καλά. Από την άποψη της δημόσιας υγείας αυτή τη στιγμή έχουμε άλλα θέματα σε προτεραιότητα, όπως τον καύσωνα, όπως την εισπνοή από τις πυρκαγιές, ή τους πνιγμούς που βλέπουμε. Ευτυχώς, ο Covid είναι αυτή τη στιγμή σε μεγάλη ύφεση και τα δεδομένα που παίρνουμε κάθε εβδομάδα από τον ΕΟΔΥ είναι πολύ ενθαρρυντικά. Βεβαίως, ιδεατά δε θα θέλαμε κανέναν θάνατο, αλλά τουλάχιστον μιλάμε για ελάχιστους 2, 3, 4 μονοψήφιος αριθμός πάντοτε, και στους κατώτερους μονοψήφιους αριθμούς κάθε μέρα. Επομένως, το πρώτο θετικό είναι ελάχιστοι θάνατοι. Το δεύτερο στοιχείο είναι ότι μιλάμε για περιστατικά, τα οποία έχουν ηλικία περίπου 80, 85, 90 ετών. Επομένως, ως επί το πλείστον σε πολύ μεγάλες ηλικίες υπάρχει ο κίνδυνος θανάτου, διότι σε αυτές τις ηλικίες καλό είναι να έχουν εμβολιαστεί, αλλά πολλές φορές ακόμα και να έχουν εμβολιαστεί, υπάρχουν κι άλλα προβλήματα υγείας ή είναι ανοσοκατεσταλμένα άτομα έτσι και αλλιώς λόγω του γήρατος. Επομένως αυτά τα άτομα δεν έχουν τη δύναμη ως οργανισμός να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τον κορωνοϊό. Έχουμε λίγους διασωληνωμένους. Αυτές οι ομάδες που πάντοτε παραμένουν στην σκέψη μας ως άτομα υψηλού κινδύνου για να νοσήσουν βαριά, είναι αυτά τα άτομα που λέμε τέταρτη ηλικία, δηλαδή 80 ετών και άνω, όπως επίσης και τα άτομα με πολύ σοβαρά προβλήματα υγείας, τα οποία συνοδεύονται από ανοσοκαταστολή.
Είναι ήπια η δράση του Cοvid πια, αντιμετωπίζεται σχεδόν σαν τη γρίπη, κυρία Ψαλτοπούλου.
Έχετε δίκιο. Στο σπίτι με λίγο πυρετό, λίγο μπούκωμα και δεν διαφέρει πραγματικά, όπως αναφέρεστε και εσείς από ένα άλλο ιογενές νόσημα όπως η γρίπη που ευτυχώς γρίπη δεν έχουμε τουλάχιστον καθόλου τους καλοκαιρινούς μήνες.
Κυρία Ψαλτοπούλου, όσον αφορά στους ανθρώπους που νοσούν από Covid αυτή τη στιγμή. Από ό,τι λέτε και εσείς οι επιστήμονες είναι ήπια η νόησή τους, ωστόσο αναρωτιόμαστε, επειδή τώρα η καραντίνα δεν είναι υποχρεωτική και κάποιοι άνθρωποι επιλέγουν να μην είναι σε καραντίνα στο σπίτι, αυτό δημιουργεί κάποιο κίνδυνο για τους υπόλοιπους ανθρώπους που ζούμε στην κοινότητα;
Αν κάποιος είναι ασθενής θα πρέπει να φοράει μάσκα, αν θελήσει να βγει έξω. Επομένως προφανώς πρέπει να φοράει μάσκα και βεβαίως όλοι οι άλλοι, επειδή είναι εμβολιασμένοι έχουν κάποια υβριδική ανοσία. Δηλαδή και προηγούμενη μόλυνση και εμβολιασμός ως ένα βαθμό είμαστε καλυμμένοι. Πάλι όμως υπάρχει η ευθύνη η ατομική και στα άτομα μεγάλης ηλικίας να μην βρίσκονται σε χώρους κλειστούς με συνωστισμό, έτσι ώστε παρ’ελπίδα κάποιο άτομο το οποίο νοσεί αλλά δεν το γνωρίσει τύχει και τους κολλήσει και νοσήσουν βαριά. Επομένως ειδικά αυτές οι κατηγορίες που είπαμε πριν καλό είναι να προσέχουν πολύ περισσότερο από ό,τι κάποιος υγιής ενήλικας, ο οποίος το πιο πιθανό θα το περάσει πολύ ελαφριά.
Και πότε είναι ασφαλές να βρισκόμαστε κοντά σε έναν άνθρωπο ο οποίος αναρρώνει από τον Covid;
Καλό είναι να έχουν περάσει 5-7 μέρες και να είναι αρνητικός πλέον ο έλεγχός τους σε Covid.
Τα κρούσματα COVID πια είναι λίγα, τα νοσοκομεία δεν έχουν πάρα πολλά περιστατικά θανάτων . Aυτό είναι ένα φαινόμενο το οποίο βλέπουμε μόνο στην Ελλάδα ή και παγκοσμίως;
Παγκοσμίως υπάρχει μεγάλη ύφεση, ειδικά τώρα και στο βόρειο ημισφαίριο που έχουμε καλοκαιρινούς μήνες και είμαστε έξω. Επομένως πράγματι οι κλίνες, οι μονάδες εντατικής θεραπείας, λειτουργούν περισσότερο για όλα τα άλλα περιστατικά και για μη λοιμώδη περιστατικά και είναι ελάχιστα τα λοιμώδη περιστατικά όπως ο Covid.
Πάντως το θέμα του Covid κυρία Ψαλτοπούλου διαβάζοντας τα διεθνή μέσα, βλέπω ότι είναι στην επικαιρότητα και ήθελα να σας ρωτήσω πόσο ασφαλείς μπορούμε να αισθανόμαστε με την εμφάνιση της μετάλλαξης, arcturus του COVID-19 η οποία είναι υπεύθυνη για περίπου 1 στις 5 μολύνσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων;
Κοιτάξτε, τα μεταλλαγμένα στελέχη μπορεί να έχουν κάποια περισσότερα χαρακτηριστικά . Παραδείγματος χάριν μεγαλύτερη μεταδοτικότητα ή κάποιο άλλο να προκαλεί λίγο βαρύτερη νόσηση.
Όμως, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κάποιο στέλεχος που να ξεπεράσει σε τέτοιο βαθμό όλη αυτή την ανοσία που έχουμε από τους πολλαπλούς εμβολισμούς ή από τη νόσηση και πραγματικά να δημιουργήσει καταστάσεις όπως αυτές που είχαμε βιώσει πριν 2 χρόνια. Επομένως, ανεξάρτητα των μεταλλαγμένων στελεχών ή ανεξάρτητα και από τα λύματα που παροδικά, όπως και την προηγούμενη βδομάδα, είδαμε κάποια μικρή αύξηση, είμαστε πάρα πολύ αισιόδοξοι ότι δεν υπάρχει κάτι τώρα που να απασχολεί παρά μόνο αυτές τις πολύ μεγάλες ηλικιακές κατηγορίες για σοβαρή νόσηση ή διασωλήνωση τα άτομα με ανοσοκαταστολή.
Πάντως, σημειώνονται παγκοσμίως θάνατοι τώρα στην μετά COVID εποχή , οι οποίοι δεν εντάσσονται στο φυσιολογικό, όπως νέοι άνθρωποι να πεθαίνουν από ανακοπή καρδιάς, εμφράγματα κτλ. Σε αυτό μπορεί να ευθύνεται ο ιός του Covid;
Όχι. Οι λόγοι που κάποιος παθαίνει ένα έμφραγμα, είναι πολλαπλοί . Προδιαθεσικοί παράγοντες υπάρχουν, παραδείγματος χάρη το κάπνισμα, το άγχος, η παχυσαρκία, η υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπερλιπιδαιμία και άλλοι λόγοι. Δεν είναι προδιαθεσικός παράγοντας η προηγούμενη νόσηση σε Covid ή ο εμβολιασμός ή κάτι τέτοιο, επομένως είναι κάτι πολύ διαφορετικό. Αυτά τα χρόνια νοσήματά υπήρχαν και πριν τον Covid και δεν έχει σχέση οποιοσδήποτε παράγοντας σχετιζόμενος με τον Covid.
Κάποιοι πολίτες πάντως σκέφτονται, κυρία Ψαλτοπούλου και το συζητούν και στις παρέες, μήπως ευθύνονται και σε κάποιο βαθμό τα εμβόλια; Τι τους απαντάτε;
Δεν έχει βρεθεί κάτι τέτοιο. Τα εμβόλια είναι αυτά που μας έχουν σώσει από την πανδημία, με αποτέλεσμα πλέον να έχουμε ανοσία και εκατομμύρια κόσμου να έχει γλιτώσει τη ζωή του από τη βαριά νόσηση και τη διασωλήνωση από τον Covid.
Πάντως στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής βλέπουμε ότι οι πολιτικές κόντρες για την πανδημία του Cοvid καλά κρατούν, κυρία Ψαλτοπούλου. Ένα τελευταίο πρόσφατο παράδειγμα που απασχολεί την επικαιρότητα στην Αμερική είναι οι δηλώσεις που έκανε ο υποψήφιος των Δημοκρατικών για τη Προεδρία, ο Robert Kennedy, ο οποίος είπε ότι υπήρχε μια συνομωσία για τον Covid, που στόχευε συγκεκριμένες σε εθνικότητες .
Κοιτάξτε, δημοκρατία υπάρχει, αλλά η Διεθνής επιστημονική κοινότητα δεν συμμερίζεται αυτά τα στοιχεία και δεν υπάρχει κάτι αυτή την στιγμή από την έρευνα που υπάρχει σε όλο αυτό το τομέα και που έχει δημοσιευτεί που να αναφέρεται σε κάτι τέτοιο.
Πιστεύετε ότι το φθινόπωρο ίσως κάποιες ομάδες θα πρέπει να επαναλάβουν το εμβόλιο;
- Ακόμα δεν υπάρχουν τέτοια δεδομένα, πιθανόν να μην υπάρξουν, παρά μόνο όπως είπαμε σε αυτές τις 2 κατηγορίες, στους πολύ μεγάλους σε ηλικία και άτομα με ανοσοκαταστολή και σοβαρά προβλήματα υγείας.
Αυτές οι κατηγορίες αν υπάρχει ανοσοκαταστολή ή αν υπάρχει μειωμένη αντισωματική απάντηση ως προς τον ιό αυτόν που να χρειάζονται επαναληπτικό εμβολιασμό σε συνεργασία με το θεράποντα γιατρό τους. Για οποιαδήποτε άλλη κατηγορία πληθυσμού δεν υπάρχει οποιαδήποτε άλλη σύσταση.
Κυρία Ψαλτοπούλου, όπως είπατε και εσείς έχουμε και την επικαιρότητα, δυστυχώς, των πυρκαγιών που υπάρχουν σε πολλές περιοχές στην Ελλάδα. Μπορείτε να μας πείτε όλο αυτό, τι κόστος έχει κάθε φορά για την υγεία των πολιτών, ειδικά για αυτούς που ζουν στις συγκεκριμένες περιοχές και καίγονται τα σπίτια τους;
Κοιτάξτε, το να είναι κάποιος κοντά σε πυρκαγιά αναγκάζεται να εισπνεύσει αναθυμιάσεις, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν κάποια οξέα προβλήματα υγείας, ειδικά για άτομα ειδικών κατηγοριών, που ειναι παλι ηλικιωμένοι, πάλι τα άτομα με σοβαρά προβλήματα υγείας, καρδιοπάθειες, πνευμονοπάθειες, όπως και οι εγκυμονούσες και τα μικρά παιδιά. Επομένως, επειδή αυτές οι αναθυμιάσεις είναι, ο καπνός είναι ένα μείγμα καύσιμο, που έχουν καεί οικοδομικά υλικά ή υλικά από τη φύση ή δηλητηριώδεις, ουσίες μπορεί να προκαλέσουν μια δυσφορία, μια ζαλάδα, μια δύσπνοια, πονοκέφαλο, βήχα, ερεθισμό στους οφθαλμούς και τα λοιπά. Ένα άτομο καλό θα είναι να προφυλαχτεί με το να απομακρυνθεί από αυτούς τους χώρους ή αν βρίσκεται, να μπει σε εσωτερικό χώρο, ο οποίος να έχει ερμητικά κλειστά τα παράθυρα, έτσι ώστε να μην μπορεί να εισέλθει αυτός ο καπνός, να ενυδατώνεται και σε περίπτωση που αισθανθεί κάτι πέραν των συνηθισμένων, καλό είναι να έρθει σε επαφή με το θεράποντα γιατρό του.
Να διευκρινίσουμε κάτι κυρία Ψαλτοπούλου, γιατί ακούω ότι γίνονται συστάσεις να φοράνε οι άνθρωποι σε αυτές τις περιοχές μάσκα. Εσείς συμφωνείτε με αυτό; Και αν ναι, ποια μάσκα, γιατί θα πρέπει να μπορούν να αναπνέουν. Αυτή τη χειρουργική που φορούσαμε στον Covid; Να το διευκρινίσουμε λίγο προς οδηγία για τους πολίτες.
Κοιτάξτε, όχι, δεν εννοούμε τη χειρουργική για τον Covid, στη Ν 95 πιο πολύ μπορεί να αναφέρονται. Αλλά γενικά δεν υπάρχουν αυτήν τη στιγμή συγκεκριμένες συστάσεις από την πολιτεία. Επομένως καλύτερη είναι, πιο ασφαλής η απομάκρυνση από το χώρο αυτό.
Και κλείνοντας κυρία Ψαλτοπούλου, δεν μπορούμε να μην πούμε και για τον καύσωνα, τον οποίο βιώνουμε τις τελευταίες ημέρες πάρα πολύ έντονα. Θα μπορούσατε να μας δώσετε κάποιες οδηγίες για την αντιμετώπιση τόσο στους ενήλικες, όσο και στα παιδιά, αλλά και στις μεγαλύτερες ηλικίες;
Ναι, να αποφεύγουμε τις μετακινήσεις, ειδικά στις ώρες 12-5, που είναι πιο αυξημένη θερμοκρασία.
- Να φοράμε ελαφριά ρούχα, καπέλο και γυαλιά ηλίου. Να έχουμε μαζί μας νερό για να ενυδατωνόμαστε.
- Να προσλαμβάνουμε τροφές, ελαφριές, να μην πίνουμε, να μην καπνίζουμε.
- Όταν μετακινούμαστε και αυξάνει η θερμοκρασία του σώματός μας, να κάνουμε κάποιο ντους. Να προσέχουμε τη φαρμακευτική μας αγωγή, ειδικά αν είμαστε καρδιοπαθείς ή πνευμονοπαθείς, γιατί μπορεί να χρειάζεται αλλαγή στη φαρμακευτική αγωγή.
- Προσοχή πάνω από όλα στα αυτοκίνητα να μην ξεχνάμε ανθρώπους, παιδιά, σκυλιά, οτιδήποτε έμβιο ον, γιατί βλέπουμε στα αυτοκίνητα πόσο γρήγορα αυξάνεται η θερμοκρασία και γενικά αν αισθανθούμε κάτι πάλι ως ζαλάδα, κόπωση, ναυτία, τάση για εμετό, πονοκέφαλο, αύξηση της θερμοκρασίας του σώματός τους, ξανά μιλάμε στο γιατρό μας και πηγαίνουμε στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων.
Θα πρέπει να προσέχουμε και τη ζάχαρη και το αλάτι ή αυτό δεν μας δημιουργεί πρόβλημα;
Κυρίως, ξέρετε, με την αφυδάτωση μπορεί να χάσουμε και ηλεκτρολύτες. Επομένως σε αυτή την περίπτωση θέλουμε νερό το οποίο μπορεί να έχει αλάτι. Και μια τροφή που έχει αλάτι δεν θα μας κάνει κακό, έτσι ώστε αν έχουμε αφυδατωθεί να πάρουμε και τους ηλεκτρολύτες μας και το νερό που χρειάζεται.
.