Μετά την μεγάλη επιτυχία και αποδοχή των αφιερωμάτων για τον Σακχαρώδη Διαβήτη του healthweb.gr και της διαδικτυακής εκπομπής για την υγεία Opinion Health, έγιναν πια θεσμός για το κοινό μας καθώς και για τους εμπλεκόμενους στον χώρο. Συνεχίζουμε την προσπάθεια και φέτος για την έγκαιρη ενημέρωση του κοινού γι’ αυτή την πολυσύνθετη χρόνια ασθένεια, μέσα από 3 στρογγυλά ενημερωτικά τραπέζια που έχουν ως κεντρικό θέμα την αποτελεσματικότητα των θεραπειών στον Σακχαρώδη Διαβήτη, την πρόσβαση των ασθενών και το κόστος για το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Τα ενημερωτικά στρογγυλά τραπέζια θα προβληθούν σταδιακά μέχρι την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη στις 14 Νοεμβρίου 2023, όπου και θα ολοκληρωθεί το αφιέρωμα .
Ανοίγουμε τις ‘’πόρτες’’ του φετινού αφιερώματός για τον Σακχαρώδη Διαβήτη συζητώντας για την αποτελεσματικότητα των θεραπειών με καινοτόμα φάρμακα στον Διαβήτη Τύπου 2 και την πρόσβαση των ασθενών καθώς και το κόστος για το Εθνικό Σύστημα Υγείας, με εκλεκτούς καλεσμένους ο καθένας είναι διακεκριμένος στον επαγγελματικό και επιστημονικό του τομέα. Θα τους καλωσορίσω αμέσως.
- Να καλωσορίσω την κυρία Χαρά Κανή, η οποία είναι Προϊσταμένη στην Διεύθυνση Φαρμάκου του ΕΟΠΥΥ .
- Κοντά μας είναι και ο κύριος Νικόλαος Τεντολούρης, ο οποίος είναι Καθηγητής Παθολογίας – Διαβητολογίας της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
- Να καλωσορίσω και την κυρία Μαίρη Καραγεώργου, η οποία είναι Διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων στη Novo Nordisk Hellas.
- Είναι κοντά μας ο κ. Χρήστος Δαραμήλας, ο Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Σωματείων Συλλόγων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη (ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ).
Κυρία Κανή, ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Πόσοι είναι οι ασθενείς με διαβήτη στην Ελλάδα;
Από την πλευρά του ΕΟΠΥΥ τα στοιχεία που έχουμε αφορούν στους ασθενείς που λαμβάνουν αποζημιούμενη θεραπεία . Με βάση τα πρόσφατα στοιχεία τα οποία έχουμε στην διάθση μας , φαίνεται ότι αυτοί οι ασθενείς κυμαίνονται γύρω στις 900.000 αυτή την στιγμή – και οι Τύπου 2 και οι Τύπου 1. Οι πάσχοντες με διαβήτη Τύπου 1 είναι ένα πάρα πολύ μικρό ποσοστό. Με μια μελέτη, καθώς και με εσωτερικά στοιχεία του Οργανισμού, είναι περίπου το 0,24% του συνολικού πληθυσμού της χώρας, άρα κυμαίνονται περίπου στις 27.000 με 30.000. Οπότε καταλαβαίνετε ότι η μεγάλη πλειοψηφία των ασθενών αυτή την στιγμή είναι οι πάσχοντες με διαβήτη Τύπου 2. Επίσης, τα στοιχεία αυτά τα παίρνουμε και από το Μητρώο Διαβήτη που υπάρχει στον ΕΟΠΥΥ και που μας δείχνει τους ασθενείς που λαμβάνουν αναλώσιμα. Οπότε συμφωνούμε και με αυτά τα στοιχεία, όσον αφορά στον πληθυσμό.
Σαφώς δεν έχουμε το κομμάτι του πληθυσμού που μπορεί να πάρει κάποιο φάρμακο χωρίς αποζημιούμενη συνταγή, καθώς και τους διαβητικούς που κάνουν δίαιτα και άσκηση και δεν λαμβάνουν αγωγή. Τέλος, φυσικά δεν συμπεριλαμβάνονται οι αδιάγνωστοι. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να τονίσω ότι το 2020 λόγω Covid, αν δει κανείς τα στοιχεία ιστορικά, φαίνεται μια μείωση των ασθενών που μπήκαν στα θεραπευτικά πρωτόκολλα του διαβήτη και αυτό αφορά στο ότι λόγω της πανδημίας υπήρχε μια υποδιάγνωση εκείνο το χρονικό διάστημα.
Κύριε Τεντολούρη, απαντήστε μας κι εσείς πόσοι είναι οι ασθενείς με Διαβήτη στην Ελλάδα;
Σύμφωνα με τα αξιόπιστα επιδημιολογικά δεδομένα τα οποία έχουμε, η συχνότητα του διαβήτη στην Ελλάδα στον ενήλικο πληθυσμό είναι της τάξης του 12%. Αυτό σημαίνει ότι 1.200.000 άνθρωποι έχουν σακχαρώδη διαβήτη. Αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι υπάρχει ένα ακόμη ποσοστό 12% των ατόμων που έχουν προδιαβήτη, προδιάθεση δηλαδή για διαβήτη. Αν υπολογίσουμε δε και την επίπτωση, δηλαδή πόσα νέα περιστατικά διαβήτη έχουμε κάθε χρόνο στην Ελλάδα, θα δούμε ότι στην δεξαμενή των ατόμων με διαβήτη κάθε χρόνο προστίθενται 120.000 νέοι διαβητικοί. Είναι πολύ μεγάλα τα νούμερα και αν το ανάγετε αυτό σε περίοδο 5-10 ετών, μιλάμε για διπλασιασμό των ατόμων με διαβήτη στα επόμενα 10 χρόνια.
Κύριε Τεντολούρη, τι προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει ο διαβήτης τόσο στην καρδιά όσο και στην λειτουργία άλλων οργάνων;
Ο διαβήτης είναι μια νόσος, η οποία δυστυχώς δεν προκαλεί συμπτώματα, δεν πονάει. Όταν το ζάχαρο είναι λίγο αυξημένο, η νόσος είναι εκεί, ο ασθενής μπορεί να μην έχει καθόλου συμπτώματα, αλλά αυτή η αύξηση του ζαχάρου έχει τη δυναμική να κάνει πολλά και σοβαρά προβλήματα. Τα προβλήματα αφορούν:
- Τα μάτια, καθώς η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια προσβάλλει το 30% των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη.
- Τους νεφρούς, γιατί ο διαβήτης είναι σήμερα η κύρια αιτία σε όλο τον κόσμο που τα άτομα καταλήγουν στον τεχνητό νεφρό.
- Τις αρτηρίες, καθώς είναι η κύρια αιτία για τον μη τραυματικό ακρωτηριασμό.
- Ο διαβήτης διπλασιάζει έως και τετραπλασιάζει τις πιθανότητες ένα άτομο να πάθει στεφανιαία νόσο, έμφραγμα δηλαδή, και αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
Όλα αυτά μπορούν να προληφθούν με την καλή ρύθμιση του διαβήτη, καθώς και με την πολυπαραγοντική προσέγγιση. Τα άτομα με διαβήτη θα πρέπει να έχουν δηλαδή τακτική ιατρική παρακολούθηση, να ρυθμίζουν καλά το ζάχαρό τους, να έχουν χαμηλή πίεση, χαμηλή χοληστερίνη. Έτσι μπορούμε να προλάβουμε πολλές από αυτές τις σοβαρές επιπλοκές της νόσου.
Ευτυχώς κύριε Τεντολούρη ,υπάρχουν πλέον νέα καινοτόμα φάρμακα για τον Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2, τα οποία βελτιώνουν την υγεία της καρδιάς, μειώνοντας τους κινδύνους που σχετίζονται με τις καρδιακές παθήσεις. Πιστεύετε ότι αυτές οι νέας γενιάς θεραπείες είναι αποτελεσματικές για τον ασθενή με διαβήτη τύπου 2 με πολλαπλά οφέλη; Εφόσον κάνουν ρύθμιση του διαβήτη, προστατεύουν την καρδιά και αντιμετωπίζουν την παχυσαρκία μέσω της απώλειας βάρους;
Γι’ αυτό τον λόγο υπάρχουν ευτυχώς νέα φάρμακα για την θεραπεία του διαβήτη τύπου 2, που μας βοηθούν πάρα πολύ. Παλαιότερα που είχαμε στη διάθεσή μας λίγα φάρμακα, στόχος ήταν η μείωση του ζαχάρου και μέσω αυτής η μείωση των επιπλοκών του διαβήτη. Από το 2015 και μετά, έχουμε την εμφάνιση νέων φαρμάκων, όπως είναι οι αναστολείς των συμμεταφορέων γλυκόζης νατρίου, που μειώνουν το ζάχαρο αποτελεσματικά και έχουν πολλαπλά οφέλη στην καρδιά και τους νεφρούς – ιδιαίτερα στα άτομα που έχουν εγκατεστημένη καρδιαγγειακή νόσο ή παράγοντες κινδύνου γι’ αυτήν.
Τελευταία έχουμε μάλιστα εντυπωσιακή επίδραση των νεότερων φαρμάκων στο σωματικό βάρος και θα εντυπωσιαστούμε με τα αποτελέσματα των μελετών που βρίσκονται σε εξέλιξη. Ήδη κάποιες μελέτες έχουν δημοσιευθεί και φαίνεται ότι τα φάρμακα αυτά βοηθούν στο να μειώνεται το υπερβάλλον σωματικό βάρος κατά 5-10-20%, κάτι που είναι πολύ σημαντικό. Στην Ελλάδα ένα 30% του πληθυσμού είναι παχύσαρκοι και ένα 35% είναι υπέρβαροι. Και γνωρίζουμε πόσο άμεση είναι η σχέση της παχυσαρκίας, του υπερβάλλοντος σωματικού βάρους, με τον σακχαρώδη διαβήτη. Επίσης ένα 80% των ατόμων με διαβήτη τύπου 2 έχουν υπερβάλλον σωματικό βάρος.
Άρα αυτή η νέα καινοτόμος θεραπεία, κύριε Τεντολούρη, ήρθε και κάλυψε ένα κενό και μια ανάγκη που υπήρχε σε σχέση με τα τριπλά οφέλη που προσφέρει;
Βεβαίως. Με τα παλαιότερα φάρμακα δεν είχαμε επίδραση στο σωματικό βάρος. Κάποια από τα φάρμακα αυτά μάλιστα προσέθεταν κιλά στους ασθενείς και το ίδιο ίσχυε με τις παλαιότερες ινσουλίνες. Αντιθέτως, με τις νεότερες ινσουλίνες δεν έχουμε τέτοια θέματα. Τα νεότερα φάρμακα μας δίνουν τη δυνατότητα αυτή, ενώ είναι ανεκτά από τους ασθενείς και δεν παρουσιάζουν παρενέργειες.
Κύριε Δαραμήλα, ποια είναι η αντίληψη των ασθενών που λαμβάνουν αυτή τη νέα θεραπεία με τα τριπλά οφέλη για τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2;
Κατ’ αρχάς μιλάμε για μια μεγάλη γκάμα ανθρώπων, όπως αναφέρθηκε και από τον κύριο Τεντολούρη και από την κυρία Κανή. Οι πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη σήμερα και σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα της ΗΔΙΚΑ είναι 1.193.000. Αυτή η πολύ μεγάλη ομάδα ανθρώπων μπορούν να υποστηριχθούν από αυτή τη νέα κατηγορία φαρμάκων ( GLP-1 Ανάλογα ). Έχουμε δει τα αποτελέσματά τους μέσω των κλινικών μελετών που έχουν δημοσιευθεί, αλλά και μέσω των πραγματικών δεδομένων. Η χρήση στην Ελλάδα μας έχει φέρει κοντά στο να δούμε αυτά τα δεδομένα. Η έντονη απώλεια βάρους, η οποία είναι το κύριο πρόβλημα που επιταχύνει τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 είναι ένα χαρακτηριστικό που μπορεί να βελτιώσει τη διαχείριση του διαβήτη.
Το δεύτερο όφελος από την νέα κατηγορία φαρμάκων ( GLP-1 Ανάλογα ) είναι η προστασία που παρέχουν στην καρδιά . Είναι ένας ακόμη σημαντικός παράγοντας, γιατί γνωρίζουμε όλοι καλά ότι το 75% των θανάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ατόμων που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη και οφείλεται σε καρδιαγγειακές επιπλοκές. Άρα, λοιπόν, αυτή η καινούρια κατηγορία φαρμάκων δίνει τη δυνατότητα σε ανθρώπους που πάσχουν από διαβήτη να έχουν βελτιωμένη ποιότητα ζωής. Τέλος, το ζητούμενο στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 είναι η σωστή διαχείριση της γλυκόζης. Αυτό είναι το τρίτο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που παρέχει αυτή η νέα γκάμα φαρμάκων. Οπότε ένας άνθρωπος που μπορεί να ενταχθεί στην συγκεκριμένη κατηγορία φαρμάκων νομίζω ότι θα είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένος να χρησιμοποιήσει κάτι τέτοιο – τόσο ο ίδιος, όσο και το οικογενειακό του περιβάλλον αλλά και ο θεράπων ιατρός του.
Εσείς κυρία Κανή τι πιστεύετε; . Η νέα αυτή θεραπεία με τα τριπλά οφέλη για τους ασθενείς είναι αποτελεσματική;
Νομίζω ότι αυτό το έχει ήδη απαντήσει η Πολιτεία, διότι σε συνεργασία και με την επιστημονική κοινότητα γνωρίζαμε ήδη ότι θα αλλάξουν οι ευρωπαϊκές κατευθυντήριες και οι ελληνικές. Οπότε έγιναν οι απαραίτητες ενέργειες, ώστε να εξασφαλιστούν οι διαθέσιμοι πόροι για τα συγκεκριμένα προϊόντα – ώστε να έχουν πρόσβαση οι διαβητικοί ασθενείς σε αυτά. Αυτή την στιγμή υπάρχει κλειστός προϋπολογισμός για τα φάρμακα των διαβητικών, ο οποίος δημιουργεί ένα προβλέψιμο περιβάλλον. Η Πολιτεία είδε ότι θα αλλάξουν οι οδηγίες βάσει των επιστημονικών δεδομένων. Είδε ότι αυτές οι θεραπείες προκρίνονται ως πρώτης γραμμής, μαζί βέβαια και με τις παλαιότερες. Επομένως εξασφάλισε τους πόρους για να διευκολύνεται η πρόσβαση σε αυτές τις θεραπείες.
Κυρία Μαίρη Καραγεώργου, η Novo Nordisk κλείνει φέτος παρουσία ενός αιώνα στην καινοτομία για τον διαβήτη. Ποια είναι η αξία της επένδυσης στα νέας γενιάς φάρμακα και συγκεκριμένα στη νέα θεραπεία με τα τριπλά οφέλη για τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2;
Η Novo Nordisk είναι μια εταιρεία με παγκόσμια παρουσία στον τομέα της υγείας. Ιδρύθηκε το 1923. Κλείνουμε φέτος 100 χρόνια ζωής. Σύνθημά μας όλα αυτά τα χρόνια ήταν να οδηγήσουμε την αλλαγή, για να νικήσουμε σοβαρά χρόνια νοσήματα όπως είναι ο σακχαρώδης διαβήτης. Το όραμά μας για το μέλλον είναι να οδηγήσουμε την αλλαγή και στις νέες γενιές. Η εταιρεία διακρίνεται στον χώρο της αντιμετώπισης του σακχαρώδους διαβήτη μέσα από την ανάπτυξη νέων καινοτόμων θεραπειών με υψηλή προστιθέμενη αξία, τόσο στους ασθενείς όσο και στην δημόσια υγεία και την κοινωνία. Η συσσώρευση της γνώσης που έχουμε και της εμπειρίας γύρω από τον σακχαρώδη διαβήτη, αλλά και γύρω από την ανάγκη των ασθενών για μια καλύτερη ποιότητα ζωής, μας οδηγούν να θέλουμε να κάνουμε σοβαρές επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες και σε νέα φάρμακα.
Για τα οφέλη στην πράξη των νέων αυτών θεραπευτικών προσεγγίσεων δεν είμαι εγώ η κατάλληλη. Ακούσαμε πριν από όλους να αναφέρονται σε αυτά. Εγώ θα ήθελα να αναφερθώ στην ευεργετική δράση των νέων αυτών προσεγγίσεων και σε άλλους τομείς, όπως μπορεί να είναι η ποιότητα ζωής των ασθενών, η δημόσια υγεία, η οικονομία, η βιωσιμότητα του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Εάν τα πάρουμε ένα- ένα:
- Υπάρχει βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών μέσα από τη ρύθμιση του διαβήτη και την ελαχιστοποίηση των επιπλοκών και τελικά έχουμε έναν ασθενή με λιγότερο άγχος .
- Έτσι οι ασθενείς χρησιμοποιούν λιγότερους πόρους από το Εθνικό Σύστημα Υγείας και αυτό συμβάλλει στη βιωσιμότητά του.
- Ο διαβήτης είναι μια ‘’πανδημία’’ και όπως είδαμε από τα νούμερα πρόκειται για μια ‘’πανδημία’’ με τεράστιες επιπτώσεις στην οικονομία.
- Τέλος, η μεγαλύτερη μας επένδυση πρέπει να είναι στον Άνθρωπο, έτσι ώστε να είναι σε θέση να αποτελέσει τον πυρήνα μιας υγιούς ανάπτυξης.
Κύρια Δαραμήλα, οι ασθενείς αυτή την στιγμή στην Ελλάδα βρίσκουν τη νέα αυτή θεραπεία με τα τριπλά οφέλη για τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2;
Το μεγάλο πρόβλημα στην Ελλάδα είναι πως από τότε που έκλεισε η διαπραγμάτευση, μια διαδικασία που έκανε αρχικά προσβάσιμα αυτά τα νέα φάρμακα, πραγματοποιήθηκε με ένα ελάττωμα. Η διαπραγμάτευση έγινε με βάση τα χρήματα που διαθέτει η χώρα και όχι με βάση τα άτομα που θα μπορούσαν να επωφεληθούν από τη θεραπεία. Άρα, λοιπόν, φτάνουμε σήμερα στην έλλειψη των φαρμάκων. Μάλιστα μέχρι πριν από 20 περίπου ημέρες ήταν αναρτημένη στη σελίδα του ΕΟΦ , η έλλειψη συγκεκριμένων σκευασμάτων από την ελληνική αγορά, η οποία συνεχίζει να υπάρχει. Με δυσκολία βρίσκουν οι πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη τα- GLP-1 Ανάλογα -στην αγορά ώστε να εκτελέσουν τις συνταγές τους.
- Δυστυχώς στην Ελλάδα έχουμε πολύ χαλαρές ασφάλειες. Παίρνουμε φάρμακα από το φαρμακείο χωρίς συνταγή, κάτι που ώθησε στο να εξαφανιστούν τα συγκεκριμένα σκευάσματα από την ελληνική αγορά λόγω ενός από τα ευεργετήματά τους, της απώλειας βάρους. Το μεγάλο παράλογο είναι πως τη δεδομένη χρονική στιγμή άρχισαν να κυκλοφορούν στην αγορά προϊόντα που δεν είναι πραγματικά σκευάσματα. Άνθρωποι ήδη νοσηλεύονται στη Σουηδία τις τελευταίες 2 εβδομάδες λόγω του ότι τους χορηγήθηκαν «ψευδοφάρμακα». Άρα θέλει ιδιαίτερη προσοχή, δεν πρέπει να κινούμαστε απελπισμένα. Πρέπει να εμπιστευόμαστε τα ελληνικά φαρμακεία. Είμαστε συντονισμένοι με το Υπουργείο και τα φαρμακεία, έτσι ώστε να δημιουργηθούν περισσότερες δικλείδες ασφαλείας για τα φάρμακα αυτά και τη διαθεσιμότητά τους στην ελληνική αγορά.
Κυρία Καραγεώργου, μας είπε τώρα ο κύριος Δαραμήλας ότι δεν βρίσκουν οι ασθενείς τα φάρμακα αυτά που χρειάζονται. Ποια είναι τα εμπόδια που δημιουργούν την καθυστέρηση; Ποιες στρεβλώσεις εντοπίζετε;
Η χώρα μας τα τελευταία χρόνια δυστυχώς κάνει οτιδήποτε μπορεί με ελάχιστες εξαιρέσεις για να απομακρυνθεί από αυτό που λέμε «φαρμακευτική καινοτομία». Η Ελλάδα υστερεί σημαντικά στην αποζημίωση μιας νέας θεραπείας συγκριτικά με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Σύμφωνα,, λοιπόν, με τα στοιχεία του ΙΟΒΕ , οι ασθενείς στη χώρα μας θα πρέπει να περιμένουν τουλάχιστον 2 χρόνια, δηλαδή 35% περισσότερο από τον μέσο όρο στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης. Ειδικότερα, το 58% των διαθέσιμων νέων φαρμάκων στην Ελλάδα έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου, 37% βρίσκονται σε καθεστώς περιορισμένης διαθεσιμότητας ή αποζημίωσης. Αυτό συνεπάγεται πρόσβαση σε ελάχιστους ασθενείς.
- Δεύτερον, ορισμένα φάρμακα μπορεί να έχουν μεγαλύτερο οικονομικό φορτίο όταν χρησιμοποιούνται από τους ασθενείς. Μένουμε λοιπόν πίσω στην καινοτομία κυρίως λόγω των χαμηλών τιμών από τη μία μεριά, αλλά και από την άλλη λόγω των υπέρογκων επιστροφών που καλείται η φαρμακοβιομηχανία να κάνει στο ελληνικό κράτος και που κάθε χρόνο μεγαλώνουν.
Κυρία Κανή, συμφωνείτε με την κυρία Καραγεώργου ότι είναι χαμηλές οι τιμές για τα νέα αυτά φάρμακα;
Με βάση το νομοθετικό πλαίσιο, εξ ορισμού παίρνουμε από τους χαμηλότερους μέσους όρους της Ευρωζώνης. Άρα ένα προϊόν που ίσως είναι πολλά χρόνια στον ελλαδικό χώρο αυτό που πρέπει να ακολουθήσει είναι τον μέσο όρο των 2 χαμηλότερων μέσων όρων τιμών της Ευρωζώνης. Τώρα το αν είναι πραγματικά πιο φτηνό σε σχέση με τις τιμές στις άλλες χώρες της Ευρωζώνης, αυτό θα μπορούσαμε να το συγκρίνουμε εάν υπήρχε μεγαλύτερη διαφάνεια στις τιμές αποζημίωσης σε κάθε χώρα. Σαφώς αναγνωρίζω αυτό που ανέφερε η κυρία Καραγεώργου για τις επιστροφές. Όμως με βάση το στενό οικονομικό πλαίσιο, όλες οι χώρες επιδιώκουν να εξασφαλίσουν όσο το δυνατόν χαμηλότερες τιμές με πρόσβαση για τον ασθενή στις θεραπείες που χρειάζεται.
Εσείς κυρία Καραγεώργου πριν αναφέρατε τις υποχρεωτικές επιστροφές (clawback, rebate) στο σύνολό τους. Αποτελούν ένα σοβαρό εμπόδιο στη διάθεση της νέας αυτής θεραπείας;
Ο φαρμακευτικός κλάδος στην Ελλάδα αντιμετωπίζει μια σειρά από σοβαρές στρεβλώσεις, που οδηγούν σε μια νέα κατάσταση που όλοι βγαίνουμε χαμένοι. Το ύψος των υποχρεωτικών επιστροφών της φαρμακοβιομηχανίας συνεχίζει να αυξάνει, ξεπερνώντας πια τη δημόσια χρηματοδότηση για το φάρμακο. Σύμφωνα με υπολογισμούς το 2022, οι επιστροφές της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας θα αγγίξουν περίπου τα 2,9 δις, όταν 2,7 δις είναι η δημόσια δαπάνη για το φάρμακο, ενώ η συμμετοχή των ασθενών είναι κοντά στα 690 εκατομμύρια. Άρα θα μπορούσαμε να πούμε ότι το δημόσιο σύστημα υγείας είναι μόνο κατ’ όνομα και όχι κατ’ ουσία. Αυτή η πολιτική για το φάρμακο με εργαλεία και αντιλήψεις που δεν ανταποκρίνονται στις σημερινές ανάγκες των ασθενών είναι αδύνατον να αποτελέσει κινητήρια δύναμη για μια γρήγορη χρήση των καινοτόμων φαρμάκων στους Έλληνες ασθενείς. Εν τέλει χάνουμε όλοι.
- Χάνουν οι ασθενείς γιατί δεν μπορούν όλοι να έχουν πρόσβαση, ενώ δημιουργούνται ασθενείς δύο ταχυτήτων.
- Χάνει το κράτος, στερώντας από τον ιδιωτικό τομέα πόρους για νέες παραγωγικές επενδύσεις, για επενδύσεις R&D και νέες θέσεις εργασίας.
- Τέλος, χάνει η φαρμακευτική αγορά που αποτρέπονται από αυτό το στρεβλό και άδικο σύστημα.
Κυρία Κανή, ποια πιστεύετε ότι είναι η λύση για να ξεπεραστούν αυτά τα εμπόδια των χαμηλών τιμών, αλλά και των συνολικών επιστροφών σε αυτά τα καινοτόμα φάρμακα;
Η πρώτη λύση σε αυτά είναι ένα προβλέψιμο περιβάλλον. Ένα πρώτο βήμα σε αυτό ήταν ο κλειστός προϋπολογισμός. Ουσιαστικά είναι μια πρόβλεψη ανάμεσα στο ελληνικό κράτος και τις φαρμακευτικές – εκεί συμφωνούνται ποσότητες και τιμές. Το εάν οι τιμές είναι δίκαιες θα φανεί σε μία επαναδιαπραγμάτευση. Σίγουρα αυτό που θα πρέπει να λάβει κάποιος υπόψη είναι ο πληθυσμός-στόχος. Η Ελλάδα είναι μια αναπτυσσόμενη χώρα για τον διαβήτη. Έχει έναν καλό πληθυσμό-στόχο. Όσο μεγαλύτερος ο όγκος που μπορείς να προσφέρεις, τόσο καλύτερη είναι η τιμή που μπορείς να λάβεις. Σαφώς και θα πρέπει να δούμε τις πραγματικές ανάγκες του πληθυσμού με συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων μερών. Τέλος, οι ελλείψεις δεν δημιουργήθηκαν λόγω της τιμής. Υπήρξαν ελλείψεις παγκοσμίως λόγω της αυξημένης ζήτησης αυτών των σκευασμάτων. Δεν είναι ένα Εθνικό φαινόμενο, αλλά ένα φαινόμενο που επηρεάζει την Ευρώπη.
Κυρία Κανή, ο ΕΟΠΥΥ θα στηρίξει την καινοτομία και το 2024;
Ο ΕΟΠΥΥ την στήριξε γιατί ήθελε να αποφύγει την μη ύπαρξη πρόβλεψης σε έναν μεγάλο πληθυσμό ασθενών και γι’ ένα χρόνιο πρόβλημα. Ήθελε να αποφύγει την συναισθηματική φόρτιση ενός πληθυσμού που είναι ήδη επιβαρυμένος συναισθηματικά από την χρόνια πάθησή του.
Άρα διατίθεστε ως ΕΟΠΥΥ να αυξήσετε τον προϋπολογισμό για τον Διαβήτη το 2024;
Με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα και με δεδομένη τη διαπραγμάτευση, εάν αυτό απαιτηθεί τότε θα γίνει. Αυτό δεν το γνωρίζουμε εκ των προτέρων με βάση τις σημερινές ανάγκες, γιατί δεν γνωρίζουμε τις προσφορές και τις παραμέτρους που θα ληφθούν κατά τη διαδικασία διαπραγμάτευσης. Στόχος πάντως είναι η διασφάλιση των ασθενών.
Κύριε Δαραμήλα, τι κοστίζει σήμερα στον ασθενή ο διαβήτης του;
Σήμερα ο ασθενής καλείται να πληρώσει πολλαπλές φορές τη διαχείριση της πάθησής του. Αρχικά πληρώνει ως ασφαλισμένος. Καταβάλλει τις ασφαλιστικές του εισφορές. Σε δεύτερο στάδιο πληρώνει για την εκτέλεση της συνταγής. Σε τρίτο στάδιο πληρώνει την συμμετοχή για το φάρμακο. Και τέλος, εάν δεν υπάρχει η δυνατότητα να βρει το φάρμακο μέσω συνταγής, γιατί έχουν παρατηρηθεί και τέτοια φαινόμενα να δίνονται φάρμακα εκτός συνταγογράφησης ώστε να υπάρχει μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους, εκεί ο ασθενής πληρώνει πολλαπλές φορές για να φτάσει στο σημείο να λάβει το φάρμακό του.
- Αναφέρθηκε προηγουμένως η συμμετοχή 690 εκατομμυρίων ευρώ εκ μέρους των ασθενών για τα φάρμακά τους. Θα πρέπει να γίνει επαναξιολόγηση της κατά κεφαλήν συμμετοχής του κράτους σε αυτή τη δαπάνη. Είναι αδιανόητο μια χώρα σαν την Ελλάδα, η οποία πλέον εντάσσεται στις μεγαλύτερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να καταβάλλει το χαμηλότερο μέρος ποσοστιαία του ΑΕΠ της για την κάλυψη των αναγκών της υγείας. Γίνονται πραγματικά προσπάθειες και από τον ΕΟΠΥΥ, αλλά δυστυχώς δεν είναι αρκετές. Άρα λοιπόν κοστίζει πολύ κάποιος να έχει Σακχαρώδη Διαβήτη.
Κύριε Τεντολούρη, πρέπει να προλαμβάνονται οι μακροχρόνιες επιπλοκές της νόσου;
Βεβαίως. Ο διαβήτης τύπου 2 είναι μια νόσος που μπορεί να προβλεφθεί με απλά μέτρα:
- Να χάσει κάποιος 5% του σωματικού του βάρους
- Να περπατάει, να αθλείται 30 λεπτά την ημέρα
- Να προσέξει τη διατροφή
Πάμε τώρα στις επιπλοκές. Έχουμε πάρα πολλά δεδομένα που δείχνουν ότι όταν μειώνουμε τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη , μειώνουμε τον κίνδυνο επιπλοκών κατά 60-70%. Άρα η καλή παρακολούθηση και η σωστή ρύθμιση του διαβήτη είναι πολύ σημαντική για την πρόληψη των επιπλοκών. Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε τους επιβαρυντικούς παράγοντες του σακχαρώδους διαβήτη, όπως το κάπνισμα, ο καθιστικός τρόπος ζωής. Γι’ αυτό χρειαζόμαστε μια πολυπαραγοντική αντιμετώπιση για να επιτύχουμε καλύτερη ποιότητα και μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής.
Κυρία Κανή, τι κοστίζουν οι επιπλοκές στο κράτος;
Οι επιπλοκές κοστίζουν πάρα πολύ. Μια νοσηλεία μπορεί να κοστίσει πολύ, όπως επίσης οι χρονίως πάσχοντες που δεν είναι παραγωγικοί κοστίζουν κάθε ημέρα απώλεια εσόδων στο κράτος. Άρα είναι πολύ σημαντικό να μην υπάρχουν μακροχρόνιες επιπλοκές, σ΄ αυτό δεν είναι μόνο σημαντικό να έχει κάποιος διαθέσιμο το φάρμακο, αλλά να έχει εξασφαλίσει και την πρόληψη αλλά και την συμμόρφωση των ασθενών στην θεραπεία .
Κυρία Καραγεώργου, κλείνοντας, η Novo Nordisk επενδύει στην έρευνα και την ανάπτυξη καινοτόμων θεραπειών για τα χρόνια νοσήματα. Τι άλλο υπάρχει στο pipeline της ανάπτυξης της εταιρείας; Αναπτύσσει κλινικές μελέτες στην Ελλάδα;
Αρχικά, να πω ότι κάθε χρόνο ως εταιρεία πραγματοποιούμε καμπάνιες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τον Διαβήτη. Εμείς μιλούσαμε για 3 βήματα σε παλαιότερη καμπάνια. Πέρα από την σωστή διατροφή και την άσκηση, ένα τρίτο βήμα είναι η αναγνώριση του ρίσκου.
Τώρα αναφορικά στην ανάπτυξη κλινικών δοκιμών, βεβαίως αναπτύσσει η Novo Nordisk στην Ελλάδα . Η συσσωρευμένη γνώση και η κληρονομιά της Novo Nordisk πάνω σε θέματα του σακχαρώδους διαβήτη αποτέλεσε θεμελιώδη λίθο για την ενασχόλησή μας με τα χρόνια νοσήματα, όπως η παχυσαρκία και οι καρδιαγγειακές νόσοι. Σύμφωνα με αυτά, οι δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης άγγιξαν τα 95 εκατομμύρια συγκριτικά με τα 76 εκατομμύρια το 2019 και τα 51 εκατομμύρια το 2016. Μπορούμε να πάμε πολύ καλύτερα.
- Η Novo Nordisk επενδύει στην Ελλάδα στο R&D, την ίδια στιγμή που σε παγκόσμιο επίπεδο παρατηρείται μια υποχώρηση της Ευρώπης σε σύγκριση με τη Β. Αμερική αλλά και με τις Ασιατικές αγορές. Στη χώρα μας έχουμε αναπτύξει ένα μεγάλο κλινικό τμήμα με 25 επιστήμονες σε 25 προγράμματα κλινικών μελετών την τελευταία τετραετία 2018-2022. Η συνολική μας επένδυση ήταν 15,4 εκατομμύρια με σημαντικά οφέλη στην ελληνική οικονομία και εν μέσω Covid. Η κληρονομιά των κλινικών μελετών στην Ελλάδα όμως πέρα από το κόστος είναι κληρονομιά γνώσης. Εμείς δημιουργούμε ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την άνθιση των κλινικών μελετών στην Ελλάδα. Μπορούμε να φέρουμε την Ελλάδα στο επίκεντρο του φαρμάκου.
- Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω πάρα πολύ όλους για την παρουσία σας σ’ αυτό το στρογγυλό τραπέζι για τον Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 2.
Φίλες, φίλοι ολοκληρώθηκε το πρώτο στρογγυλό τραπέζι του αφιερώματος που πραγματοποιούμε και φέτος στο healthweb.gr για τον Σακχαρώδη Διαβήτη με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη στις 14 Νοεμβρίου 2023. Θα ακολουθήσουν και άλλα δύο στρογγυλά τραπέζια .
- Στο δεύτερο κατά σειρά στρογγυλό τραπέζι θα συζητήσουμε για την αποτελεσματικότητα των θεραπειών στον Διαβήτη Τύπου1 με ιατροτεχνολογικά προϊόντα και την πρόσβαση των ασθενών καθώς για το κόστος στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, φιλοξενώντας σημαντικούς ομιλητές οι οποίοι είναι διακεκριμένοι στα πεδία ευθύνης τους . Τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Ιατρικών & Βιοτεχνολογικών Προϊόντων (ΣΕΙΒ ) κύριο Δημήτρη Νίκα καθώς και την κυρία Δήμητρα Μπακιρτζή η οποία είναι Ειδικός Σύμβουλος – Συνεργάτης της Διοικήτριας του ΕΟΠΥΥ. Την κυρία Ανδριανή Βαζαίου- Παιδίατρος – Υπεύθυνη του Διαβητολογικού Κέντρου του Γενικού Νοσοκομείου Παίδων Αθηνών καθώς και τον κύριο Εμμανουήλ Σουβατζόγλου -Ενδοκρινολόγος καθώς και τον κύριο Ιωάννη Πετρίδη ο οποίος είναι παθολόγος και υπεύθυνος Υγείας της EΛOΔI και αντιπρόεδρος του συλλόγου διαβητικών του νομού Έβρου .
- Στο τρίτο κατά σειρά στρογγυλό τραπέζι και με το οποίο θα ολοκληρωθεί το αφιέρωμα, την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη στις 14 Νοεμβρίου 2023, θα συζητήσουμε για την πρόοδο της τεχνολογίας και τους ευέλικτους τρόπους χορήγησης ινσουλίνης, όπως η θεραπεία με στιγμιαία και συνεχή καταγραφή γλυκόζης για την βελτίωση της ρύθμισης του Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου ΙΙ και πως βοηθούν τους ασθενείς στην αυτοδιαχείριση του διαβήτη αλλά και τους επαγγελματίες υγείας καθώς και πως συμβάλλουν στην εξοικονόμηση χρήματων για σύστημα υγείας. Συμμετέχουν εκλεκτοί καλεσμένοι , η Διοικήτρια του ΕΟΠΥΥ κυρία Θεανώ Καρποδίνη . Η Δρ. Βαϊα Λαμπαδιάρη η οποία είναι Καθηγήτρια Παθολογίας-Ενδοκρινολογίας. Ο Επίκουρος Καθηγητής Οικονομικών Υγείας και Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής κύριος Κώστας ΑΘανασάκης και ο Πρόεδρος της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ κύριος Χρήστος Δαραμήλας. Επίσης, και ο κ. Δέρκος Καλογρίδης, αντιπρόεδρος του ΣΕΙΒ και υπεύθυνος του Τομέα Διαβήτη της Abbott στην Ελλάδα.
Μείνετε συντονισμένοι στο healthweb.gr και την διαδικτυακή εκπομπή για την υγεία Opinion Health.