Εάν ένα άτομο είχε κάποια δυσάρεστη εμπειρία κατά την επίσκεψή του σε έναν Οδοντίατρο, μπορεί να γίνει ιδιαίτερα ανήσυχο την επόμενη φορά που θα χρειαστεί οδοντιατρική περίθαλψη.
Αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό. Υπολογίζεται ότι ένας στους δύο ασθενείς δεν καταφεύγει σε τακτική οδοντιατρική εξέταση και ο κυριότερος λόγος που τον αποτρέπει είναι ο φόβος.
Τα είδη των φοβιών σε ένα Οδοντιατρείο μπορεί να ποικίλλουν:
- Μεγάλο ποσοστό των ασθενών φοβάται τη θέα της βελόνας ή του αίματος και τον ήχο της χειρολαβής (του τροχού).
- Υπάρχουν άλλοι ασθενείς οι οποίοι φοβούνται κάποια πιθανώς αρνητική κριτική για την κατάσταση της στοματικής τους κοιλότητας και για την πιθανή αμέλεια της φροντίδας του στόματός τους.
- Ένα τρίτο τμήμα του πληθυσμού φοβάται το γεγονός ότι νιώθει “αδύναμο να αντιδράσει” επάνω στην Οδοντιατρική έδρα.
- Πολλοί ασθενείς ανησυχούν ότι δε θα “πιάσει” το τοπικό αναισθητικό, ότι ο Οδοντίατρος μπορεί να βιάζεται ή ότι δεν αντιλαμβάνεται τις ανησυχίες τους.
Παρατηρούμε λοιπόν ότι υπάρχουν πολλές παραλλαγές στα είδη της φοβίας αλλά και στην έκφρασή τους:
- Ένας ασθενής μπορεί να μην πει απολύτως τίποτα και να την κρατήσει μέσα του.
- Κάποιος άλλος μπορεί, αντιδραστικά, να εμφανίσει τάσεις λογοδιάρροιας (για να αποσπάσει την προσοχή του Γιατρού καθυστερώντας την έναρξη της θεραπευτικής διαδικασίας).
- Ένας τρίτος μπορεί να διακόπτει τη θεραπευτική διαδικασία αναστενάζοντας, για να πάρει, όπως συχνά λέει, “μια ανάσα”. Ένας τέταρτος μπορεί να ξεσπά συχνά σε νευρικό γέλιο και ένας πέμπτος να είναι ευερέθιστος.
Το κλειδί στην όλη υπόθεση είναι : να σπάσει ο κύκλος του φόβου με τη σωστή συμπεριφορά από την πλευρά του Οδοντιάτρου, το επιτυχημένο (τόσο αισθητικά όσο και λειτουργικά) αποτέλεσμα της θεραπείας το οποίο θα αυξήσει οπωσδήποτε την εμπιστοσύνη του ασθενή και το θάρρος του και κυρίως με την απουσία πόνου κατά τη διάρκεια της όλης διαδικασίας.
- Ένας παράγοντας που παίζει σημαντικότατο ρόλο είναι να αισθανθούν οι ασθενείς αρκετά ασφαλείς ώστε να μας εκμυστηρευτούν τις αληθινές τους ανησυχίες.
- Έτσι θα μπορέσουμε να τους βοηθήσουμε να τις καταπολεμήσουν πολύ πιο αποτελεσματικά. Επίσης, βασική σημασία έχει να εξηγούμε αναλυτικά όλα τα στάδια της θεραπείας που πρόκειται να εφαρμόσουμε.
- Ο γιατρός θα πρέπει να παραμένει ψύχραιμος και καθησυχαστικός,στοιχεία που θα βοηθήσουν τον ασθενή να αισθανθεί ασφάλεια.
Ο ασθενής, σε όλη τη διάρκεια της επίσκεψης στον Οδοντίατρο, μπορεί να εκφράσει απορίες οι οποίες συνήθως δεν οφείλονται σε ενδιαφέρον για την Οδοντιατρική επιστήμη αλλά αντανακλούν κάποιο ενδόμυχο φόβο. Αν αυτές οι απορίες και οι οποιεσδήποτε αμφιβολίες δεν λυθούν, τότε μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά το θεραπευτικό έργο του Οδοντιάτρου.
Δεν πρέπει επίσης να αγνοούμε την “χαλαρωτική” και άρα αγχολυτική επίδραση που έχουν ορισμένοι δευτερεύοντες παράγοντες, όπως το ευχάριστο κλίμα στην αίθουσα αναμονής (καθαρό περιβάλλον, επαρκής φωτισμός, μουσική, περιοδικά).
Από τα παραπάνω εξάγεται το συμπέρασμα ότι η κύρια ευθύνη για την καταπολέμηση του φόβου πέφτει επάνω στις πλάτες του θεράποντος Οδοντιάτρου και όχι του ασθενή. Το μόνο που μπορεί να κάνει ο τελευταίος είναι να προσπαθεί να χαλαρώσει την προηγούμενη από την έναρξη της θεραπείας ημέρα, να κοιμηθεί καλά και να φάει ένα ελαφρύ γεύμα.