Χημικό πρόσθετο που περιέχουν πολλά υγρά σαπούνια χεριών και άλλα προϊόντα υγιεινής και καθαρισμού ενοχοποιείται για την πρόκληση καρκίνου, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύονται στο επιστημονικό έντυπο Proceedings of the National Academy of Sciences.
Το χημικό triclosan έχει αντιβακτηριδιακές ιδιότητες και εμπεριέχεται συνήθως σε σαπούνια, σαμπουάν, οδοντόπαστες και άλλα οικιακά είδη καθαριότητας. Παρά την διάχυτη χρήση του, μέχρι σήμερα δεν είχαν μελετηθεί οι επιπτώσεις του στην υγεία του ανθρώπου.
Ο Δρ. Ρομπερτ Τουκέι και οι συνεργάτες του στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο διαπίστωσαν ότι το triclosan προκαλεί ηπατική κίρρωση και καρκίνο στα ποντίκια.
Η κίρρωση προκαλεί εμμένουσα φλεγμονή στα ηπατικά κύτταρα και τα αιμοφόρα αγγεία. Με την πάροδο του χρόνου προκαλεί νέκρωση των λειτουργιών του οργάνου.
Το triclosan βρίσκεται ήδη στο στόχαστρο του Αμερικανικού Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) μετά από πρόσφατες αναφορές ότι μπορεί παρεμβαίνει στις ορμόνες και εξασθενεί την συσπαστικότητα των μυών.
Γενικώς, οι επιστήμονες ανησυχούν διότι το triclosan χρησιμοποιείται ευρέως σε πολλά είδη προσωπικής υγιεινής και οικιακά καθαριστικά. Συγκεκριμένα, μελέτες στις ΗΠΑ έχουν δείξει ότι το triclosan είναι παρόν στο 97% των δειγμάτων μητρικού γάλακτος από θηλάζουσες μητέρες και στα ούρα σχεδόν του 97% των ανθρώπων που έχουν ελεγχθεί. Επίσης, είναι ένα από τα επτά πιο συχνά ανιχνεύσιμα συστατικά στον υδροφόρο ορίζοντα των ΗΠΑ.
Κι ενώ η λογική λέει ότι ένα αντιβακτηριδιακό σαπούνι μας προστατεύει από τις ασθένειες που προκαλούν τα διάφορα μικρόβια, τελικά αποδεικνύεται ότι στην πράξη δεν ισχύει κάτι τέτοιο.
Αναρίθμητες μελέτες έχουν αποτύχει να εντοπίσουν στοιχεία ότι το triclosan, ενεργό συστατικό πολλών αντιβακτηριδιακών σαπουνιών, απολυμαντικών χεριών και σώματος, υπερέχει του κλασσικού συνδυασμού σαπουνιού και νερού.
Ένα βασικό πρόβλημα είναι ότι τα αντιβακτηριδιακά σαπούνια στοχεύουν συγκεκριμένα βακτήρια και όχι ιούς. Αλλά οι ιοί είναι αυτοί που προκαλούν στις ασθένειες, όπως τα κοινά κρυολογήματα και την εποχική γρίπη.
Και ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την αποφυγή των βακτηρίων είναι το τακτικό πλύσιμο των χεριών και των επιφανειών με σαπούνι, συνδυαστικά με καλές συνήθειες καθαρισμού της κουζίνας.
Τα αντιβακτηριδιακά σαπούνια δεν μπορούν παρά να προκαλέσουν προβλήματα υγείας. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα παιδιά με παρατεταμένη έκθεση στο triclosan (για μήνες ή χρόνια) έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να εκδηλώσουν αλλεργίες. Αυτό συμβαίνει διότι, η συχνή χρήση αντιβακτηριδιακών ειδών υγιεινής μειώνει την έκθεση στα βακτήρια και καθιστά πιο ευάλωτο τον οργανισμό σε λοιμώξεις.
Επίσης, τα πρόσθετα των αντιβακτηριδιακών σαπουνιών μπορεί να συντελούν σε αντίσταση στα αντιβιοτικά, ένα επίσης σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας.
«Η αυξημένη ανιχνευσιμότητα του triclosan στο περιβάλλον και η όλο και ευρύτερη χρήση του σε καταναλωτικά προϊόντα μπορεί τελικά να αποβεί εις βάρος της υγείας μας. Μπορεί ουσιαστικά να αποτελεί έναν σοβαρό κίνδυνο λόγω της ηπατικής τοξικότητας που εντοπίσαμε στα ποντίκια, ειδικά αν συνδυαστεί με άλλα συστατικά που έχουν παρόμοια δράση», σχολιάζει ο Σρ Τουκέι.
Τα ποντίκια που είχαν εκτεθεί για έξι μήνες (δηλαδή περίπου 18 χρόνια για τους ανθρώπους) σε triclosan ήταν πιο επιρρεπή σε χημικά επαγόμενους ηπατικούς όγκους. Επίσης, οι όγκοι ήταν μεγαλύτεροι και συχνότεροι στα πειραματόζωα αυτά, εν συγκρίσει με εκείνα που δεν είχαν εκτεθεί στο triclosan. Η επαναλαμβανόμενη έκθεση στο triclosan και η διαρκής ηπατική κίρρωση τελικά συντελούν στην εκδήλωση καρκινικού όγκου.